15 saat süren mesainin ardından 10. yargı paketi komisyondan geçti! İşte detaylar…

Kamu 02.06.2025 - 07:54
 

15 saat süren mesainin ardından 10. yargı paketi komisyondan geçti! İşte detaylar…

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Adalet Komisyonu, kamuoyunda "10. Yargı Paketi" olarak bilinen ve çok sayıda kanunda değişiklik öngören yasa teklifini yaklaşık 15 saat 15 dakika süren görüşmelerin ardından kabul etti. Toplam 30 maddelik teklif, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile çeşitli kanunlarda köklü düzenlemeler içeriyor.

Cezalarda önemli artışlar Teklif kapsamında, Türk Ceza Kanunu’nun 35. maddesinde yer alan “suça teşebbüs” hükümlerinde cezalar ağırlaştırılıyor. Ağırlaştırılmış müebbet yerine uygulanan 13-20 yıl arası hapis cezası 14-21 yıla, müebbet yerine verilen 9-15 yıl arası hapis cezası ise 10-18 yıla çıkarılacak. Kasten yaralama suçları için de cezai yaptırımlar artırılıyor. TCK’nın 86. maddesinde alt sınır 1 yıldan 1 yıl 6 aya, basit tıbbi müdahale gerektiren hallerde ise 4 aydan 6 aya çıkarılacak. Ayrıca, ağırlaşmış yaralama halleri için belirlenen cezaların alt sınırlarında da 1 yıl artış yapılacak. Örneğin, mağdurun organlarında kalıcı hasar oluşması ya da gebe bir kadının erken doğum yapmasına neden olunması halinde verilecek ceza alt sınırı 3 yıldan 4 yıla çıkarılacak. Tehdit suçları için üst sınır 5 yıldan 7 yıla yükseltilirken, genel güvenliği tehlikeye sokan eylemlerde verilecek hapis cezaları da artırılıyor. Yangın çıkarma, bina çökertme, sel oluşturma gibi tehlikeli eylemler için ceza aralığı 1 ila 5 yıl olarak yeniden belirlenecek. Ayrıca bu suçların kalabalık yerlerde işlenmesi halinde ceza yarı oranından bir katına kadar artırılabilecek. Trafik suçlarına yönelik düzenlemeler Yeni düzenleme, trafik güvenliğini tehlikeye atan sürücülere yönelik cezaları da artırıyor. Alkol veya uyuşturucu etkisindeyken araç kullananlara verilecek cezanın alt sınırı 3 aydan 6 aya çıkarılacak. Ayrıca, ulaşım araçlarının kaçırılması veya alıkonulması suçunda da ceza artırımı öngörülüyor ve bu suçun işlenmesi için "cebir veya tehdit" şartı kaldırılıyor. Çocuk hükümlülere yönelik yeni infaz usulleri Yasa teklifiyle, çocuk kapalı ceza infaz kurumları ile çocuk eğitimevleri arasında geçiş yapılmasını öngören yeni bir sistem getiriliyor. Çocuk hükümlülerin infazına çocuk kapalı cezaevinde başlanacak, ardından eğitim esaslı çocuk eğitimevlerine nakledilecekler. Böylece hem güvenlik hem eğitim temelli bir infaz süreci işletilecek. 15 yıl ve altı cezaya çarptırılmış çocuk tutuklular, belli şartlar sağlanması durumunda çocuk eğitimevlerinde barındırılabilecek. Bu karar, idare ve gözlem kurulu ile infaz hakiminin onayı doğrultusunda alınacak. Denetimli serbestlikte yeni kurallar Denetimli serbestlik uygulamasında cezanın bir bölümünü mutlaka cezaevinde geçirme zorunluluğu getiriliyor. Yeni düzenlemeye göre, koşullu salıverilme tarihine kadar olan sürenin en az onda biri, beş günden az olmamak kaydıyla cezaevinde geçirilecek. Bu düzenleme ile cezanın caydırıcılığı ve infazın etkinliğinin artırılması amaçlanıyor. Ayrıca, mükerrer suç işleyenlere yönelik de denetimli serbestlik hükümleri genişletiliyor. İkinci defa tekerrür hükümleri uygulanan hükümlülere koşullu salıverilme imkânı tanınacak; ancak bu durumda oran dörtte üç olarak uygulanacak. Konutta infaz uygulaması genişletiliyor Evde ceza infazı kapsamı da önemli ölçüde genişletiliyor. Kadın, çocuk ve 65 yaş üstü hükümlüler için uygulanan konutta infaz süresi bir yıldan üç yıla, 70 yaş üstü için dört yıla, 75 yaş üstü için beş yıla, 80 yaşını geçenler için ise altı yıla çıkarılıyor. Ağır hasta veya engelli hükümlüler için de yeni düzenlemeler getiriliyor. Cezaevi koşullarında hayatını yalnız idame ettiremeyecek durumdaki hükümlülerin cezaları, toplum güvenliği açısından risk oluşturmadığı sürece konutta infaz edilebilecek. Durumları her yıl incelenecek ve iyileşme tespit edilirse evde infaz sona erdirilecek. 10 yıldan fazla cezası olanlar ise elektronik kelepçeyle izlenecek. İnternet yayınlarına erişim ve içerik kaldırma Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı doğrultusunda, kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle sulh ceza hâkimliklerine başvurulabilecek. Hâkimlik, ihlalin ilk bakışta anlaşılması halinde içerik kaldırma veya erişim engeli kararı verebilecek. Bu karar, yalnızca ilgili URL adresini kapsayacak. Ancak gerekli görülmesi halinde sitenin tamamına erişim engeli de getirilebilecek. Erişim sağlayıcılar ve içerik sağlayıcılar, mahkeme kararlarını en geç 4 saat içinde uygulamak zorunda olacak. Yükümlülükleri yerine getirmeyenler hakkında bin günden 5 bin güne kadar adli para cezası verilebilecek. Ayrıca, Türkiye’den günlük erişimi 10 milyondan fazla olan yabancı sosyal ağ sağlayıcılar, içerik kaldırma yükümlülüklerini yerine getirmezse, birlik tarafından yeniden uyarılacak. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda istinaf ve temyiz sınırı değişikliği 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ek 1. maddesi, Anayasa Mahkemesi kararına uyumlu şekilde değiştiriliyor. Duruşmalı temyiz ve istinaf başvurularında parasal sınırın belirlenmesinde, artık hüküm tarihi değil davanın açıldığı tarih esas alınacak. Ayrıca ıslahla artırılan talepler için de açılış tarihi dikkate alınacak. Yasa teklifinin genel kurul takvimi Adalet Komisyonu’ndan geçen teklifin, TBMM Başkanlık seçiminden sonra Genel Kurul gündemine alınması bekleniyor. Komisyon Başkanı Cüneyt Yüksel, muhalefet şerhlerinin 2 Haziran Pazartesi gününe kadar Komisyon Başkanlığı'na iletilmesi gerektiğini bildirdi. Uzun süren görüşmelerin ardından komisyondan geçen 10. Yargı Paketi, ceza hukuku ve infaz sisteminde geniş çaplı yapısal değişiklikler öngörüyor. Teklif, yasalaşması halinde yargı pratiğinde birçok alanda yeni bir dönem başlatacak.  
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Adalet Komisyonu, kamuoyunda "10. Yargı Paketi" olarak bilinen ve çok sayıda kanunda değişiklik öngören yasa teklifini yaklaşık 15 saat 15 dakika süren görüşmelerin ardından kabul etti. Toplam 30 maddelik teklif, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile çeşitli kanunlarda köklü düzenlemeler içeriyor.

Cezalarda önemli artışlar

Teklif kapsamında, Türk Ceza Kanunu’nun 35. maddesinde yer alan “suça teşebbüs” hükümlerinde cezalar ağırlaştırılıyor. Ağırlaştırılmış müebbet yerine uygulanan 13-20 yıl arası hapis cezası 14-21 yıla, müebbet yerine verilen 9-15 yıl arası hapis cezası ise 10-18 yıla çıkarılacak.

Kasten yaralama suçları için de cezai yaptırımlar artırılıyor. TCK’nın 86. maddesinde alt sınır 1 yıldan 1 yıl 6 aya, basit tıbbi müdahale gerektiren hallerde ise 4 aydan 6 aya çıkarılacak. Ayrıca, ağırlaşmış yaralama halleri için belirlenen cezaların alt sınırlarında da 1 yıl artış yapılacak. Örneğin, mağdurun organlarında kalıcı hasar oluşması ya da gebe bir kadının erken doğum yapmasına neden olunması halinde verilecek ceza alt sınırı 3 yıldan 4 yıla çıkarılacak.

Tehdit suçları için üst sınır 5 yıldan 7 yıla yükseltilirken, genel güvenliği tehlikeye sokan eylemlerde verilecek hapis cezaları da artırılıyor. Yangın çıkarma, bina çökertme, sel oluşturma gibi tehlikeli eylemler için ceza aralığı 1 ila 5 yıl olarak yeniden belirlenecek. Ayrıca bu suçların kalabalık yerlerde işlenmesi halinde ceza yarı oranından bir katına kadar artırılabilecek.

Trafik suçlarına yönelik düzenlemeler

Yeni düzenleme, trafik güvenliğini tehlikeye atan sürücülere yönelik cezaları da artırıyor. Alkol veya uyuşturucu etkisindeyken araç kullananlara verilecek cezanın alt sınırı 3 aydan 6 aya çıkarılacak. Ayrıca, ulaşım araçlarının kaçırılması veya alıkonulması suçunda da ceza artırımı öngörülüyor ve bu suçun işlenmesi için "cebir veya tehdit" şartı kaldırılıyor.

Çocuk hükümlülere yönelik yeni infaz usulleri

Yasa teklifiyle, çocuk kapalı ceza infaz kurumları ile çocuk eğitimevleri arasında geçiş yapılmasını öngören yeni bir sistem getiriliyor. Çocuk hükümlülerin infazına çocuk kapalı cezaevinde başlanacak, ardından eğitim esaslı çocuk eğitimevlerine nakledilecekler. Böylece hem güvenlik hem eğitim temelli bir infaz süreci işletilecek.

15 yıl ve altı cezaya çarptırılmış çocuk tutuklular, belli şartlar sağlanması durumunda çocuk eğitimevlerinde barındırılabilecek. Bu karar, idare ve gözlem kurulu ile infaz hakiminin onayı doğrultusunda alınacak.

Denetimli serbestlikte yeni kurallar

Denetimli serbestlik uygulamasında cezanın bir bölümünü mutlaka cezaevinde geçirme zorunluluğu getiriliyor. Yeni düzenlemeye göre, koşullu salıverilme tarihine kadar olan sürenin en az onda biri, beş günden az olmamak kaydıyla cezaevinde geçirilecek. Bu düzenleme ile cezanın caydırıcılığı ve infazın etkinliğinin artırılması amaçlanıyor.

Ayrıca, mükerrer suç işleyenlere yönelik de denetimli serbestlik hükümleri genişletiliyor. İkinci defa tekerrür hükümleri uygulanan hükümlülere koşullu salıverilme imkânı tanınacak; ancak bu durumda oran dörtte üç olarak uygulanacak.

Konutta infaz uygulaması genişletiliyor

Evde ceza infazı kapsamı da önemli ölçüde genişletiliyor. Kadın, çocuk ve 65 yaş üstü hükümlüler için uygulanan konutta infaz süresi bir yıldan üç yıla, 70 yaş üstü için dört yıla, 75 yaş üstü için beş yıla, 80 yaşını geçenler için ise altı yıla çıkarılıyor.

Ağır hasta veya engelli hükümlüler için de yeni düzenlemeler getiriliyor. Cezaevi koşullarında hayatını yalnız idame ettiremeyecek durumdaki hükümlülerin cezaları, toplum güvenliği açısından risk oluşturmadığı sürece konutta infaz edilebilecek. Durumları her yıl incelenecek ve iyileşme tespit edilirse evde infaz sona erdirilecek. 10 yıldan fazla cezası olanlar ise elektronik kelepçeyle izlenecek.

İnternet yayınlarına erişim ve içerik kaldırma

Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı doğrultusunda, kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle sulh ceza hâkimliklerine başvurulabilecek. Hâkimlik, ihlalin ilk bakışta anlaşılması halinde içerik kaldırma veya erişim engeli kararı verebilecek. Bu karar, yalnızca ilgili URL adresini kapsayacak. Ancak gerekli görülmesi halinde sitenin tamamına erişim engeli de getirilebilecek.

Erişim sağlayıcılar ve içerik sağlayıcılar, mahkeme kararlarını en geç 4 saat içinde uygulamak zorunda olacak. Yükümlülükleri yerine getirmeyenler hakkında bin günden 5 bin güne kadar adli para cezası verilebilecek. Ayrıca, Türkiye’den günlük erişimi 10 milyondan fazla olan yabancı sosyal ağ sağlayıcılar, içerik kaldırma yükümlülüklerini yerine getirmezse, birlik tarafından yeniden uyarılacak.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda istinaf ve temyiz sınırı değişikliği

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ek 1. maddesi, Anayasa Mahkemesi kararına uyumlu şekilde değiştiriliyor. Duruşmalı temyiz ve istinaf başvurularında parasal sınırın belirlenmesinde, artık hüküm tarihi değil davanın açıldığı tarih esas alınacak. Ayrıca ıslahla artırılan talepler için de açılış tarihi dikkate alınacak.

Yasa teklifinin genel kurul takvimi

Adalet Komisyonu’ndan geçen teklifin,  TBMM Başkanlık seçiminden sonra Genel Kurul gündemine alınması bekleniyor. Komisyon Başkanı Cüneyt Yüksel, muhalefet şerhlerinin 2 Haziran Pazartesi gününe kadar Komisyon Başkanlığı'na iletilmesi gerektiğini bildirdi.

Uzun süren görüşmelerin ardından komisyondan geçen 10. Yargı Paketi, ceza hukuku ve infaz sisteminde geniş çaplı yapısal değişiklikler öngörüyor. Teklif, yasalaşması halinde yargı pratiğinde birçok alanda yeni bir dönem başlatacak.

 

Habere ifade bırak !
Habere ait etiket tanımlanmamış.
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve saltkaradeniz.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.